Ai cũng biết để đào tạo được một phi công tiêm kích phản lực siêu âm khó khăn đến nhường nào, bởi quy trình để một học viên từ lúc học bay trong trường tới khi về đơn vị, chuyển loại thành công máy bay chiến đấu để rồi được phê chuẩn đủ điều kiện trực sẵn sàng chiến đấu là hết sức khắt khe.
Ấy vậy mà không quân Việt Nam đã làm được điều đó từ nhiều năm nay. Thật tự hào khi chúng ta là nước đầu tiên ở Đông Nam Á tự lực cánh sinh hoàn toàn trong công tác đào tạo tất cả các loại phi công quân sự, đặc biệt là phi công tiêm kích phản lực. Trên thế giới có không quốc gia làm được điều này từ A-Z.
Đầu tiên là tập bay trên những chiếc máy bay cánh quạt một động cơ Yak-52, tiếp đó, những người xuất sắc sẽ được chuyển lên học lái máy bay phản lực L-39 với tốc độ cận âm.
Sau khi tốt nghiệp, họ được điều động về các đơn vị tiếp tục học chuyển loại trên máy bay chiến đấu thực thụ Su-22, Su-27 hay Su-30MK2.
Yak-130, một dòng máy bay tiêm kích hạng nhẹ kiêm máy bay huấn luyện phản lực do Nga chế tạo đã nổi lên như một ứng viên sáng giá nhất.
Truyền thông quốc tế nhiều lần đề cập tới việc Việt Nam là khách hàng tiềm năng nhất của Yak-130 và thậm chí Trung tâm Phân tích thị trường vũ khí thế giới của Nga (AMSTO) đã dự đoán về một hợp đồng từ 8-12 chiếc sẽ sớm được ký kết.
Đầu tháng 1 năm nay, Việt Nam đã chính thức đặt mua 12 chiếc Yak-130 từ Nga. Tiếp đó, các hãng tin lớn trên thế giới như Jane’s, Defense News cũng đồng loạt xác nhận về một bước tiến mới, rất quan trọng của Không quân Việt Nam.
Yak-130 có thể đảm nhiệm tới 80% khoa mục huấn luyện của phi công tiêm kích trên các máy bay chiến đấu phản lực siêu âm và nó chính là một bản sao của các máy bay chiến đấu thế hệ 4 và thế hệ 5 của của Nga.
Ngoài ra, Yak-130 có thể đảm nhiệm là các máy bay tiêm kích và cường kích hạng nhẹ nhờ được trang bị radar và hệ thống điện tử hàng không hiện đại để dẫn bắn các loại vũ khí không đối không, không đối đất có điều khiển chính xác.
Đại dịch Covid-19 có ảnh hưởng ít nhiều tới tiến độ nhưng, những chiếc Yak-130 sẽ sớm xuất hiện trên bầu trời kề vai cùng L-39 nâng cánh phi công tiêm kích Su-27, Su-30MK2 Việt Nam.